Vetten staan volop in de belangstelling, maar hoe zit dat nu precies? In dit document lees je meer over de verzadigde en onverzadigde vetten en hoe je met goede vetzuren je herstel kunt ondersteunen. Met tal van tips.
Verzadigde en onverzadigde vetten
Vetten worden op basis van hun scheikundige samenstelling onderverdeeld in verschillende soorten vetten. Die scheikundige samenstelling heeft invloed op de eigenschappen van vetten en hun invloed op de gezondheid. Om het praktisch te houden kun je vetten grofweg indelen in de volgende groepen:
- Verzadigde vetten: Kenmerk is dat deze bij kamertemperatuur gestold zijn. De vetzuren hebben een korte scheikundige keten. Voorbeelden van producten die rijk zijn aan dit type vet zijn: volle melkproducten, roomboter, kaas, kokosvet, frituurvet, chocolade, koek en gebak.
- Onverzadigde vetten: Kenmerk is dat deze bij kamertemperatuur vloeibaar zijn. De scheikundige overeenkomst is dat de vetzuren langer zijn. Onverzadigde vetten kunnen weer onderverdeeld worden in:
- Enkelvoudig onverzadigde vetten: Bijvoorbeeld in olijfolie, koolzaadolie en pindaolie.
- Meervoudig onverzadigde vetten: Bijvoorbeeld in maiskiemolie, zonnebloemolie, visolie, lijnzaadolie. Ze kunnen nog weer onderverdeeld worden in:
- Omega 3 vetzuren: Bijvoorbeeld in visolie, walnoten, lijnzaadolie. Binnen de omega 3 vetzuren kun je nog weer een onderverdeling maken tussen EPA en DHA.
- Omega 6 vetzuren: Bijvoorbeeld in maiskiemolie en zonnebloemolie, zonnebloempitten en andere pitten. Binnen de omega 3 vetzuren kun je nog weer onderscheid maken tussen linolzuur (LA) en gamma linoleenzuur (GLA).
De verhouding tussen omega 3 en omega 6 is belangrijk om ontstekingsprocessen te remmen.
Wil je precies weten hoe het met die onverzadigde vetzuren zit, kijk dan in het schema helemaal onderaan dit document.
Functie
Vetten spelen een belangrijke rol in de energievoorziening. Daarnaast zijn er nog tal van andere functies, waarbij de verhouding van de vetzuren belangrijk is. Niet alleen de verhouding tussen verzadigd vet en onverzadigd vet, maar ook de verhouding tussen de verschillende onverzadigde vetten en dan met name omega 3 en omega 6. Een goede verhouding tussen de meervoudige omega 3 en omega 6 vetzuren bevordert het herstelproces. Ontstekingsprocessen worden dan namelijk geremd en gezond makende processen gestimuleerd. En dat kan bakken met energie schelen en het herstel ondersteunen. Je kunt het vergelijken met wind mee of wind tegen hebben als je aan het fietsen bent op weg naar je doel: Beter worden!
De omega 3 vetzuren zorgen voor een soepele celwand waardoor de uitwisseling van voedingsstoffen beter verloopt. De goede stoffen kunnen dan beter opgenomen worden en de afvalstoffen kunnen beter afgevoerd worden. En dat geldt dus voor álle lichaamscellen. Een goede vetzuurverhouding speelt daarom een belangrijke rol bij veel processen, denk aan:
- Een goede hartwerking
- Een goede werking van ons brein
- Kwaliteit van onze haren
- Het functioneren van spieren en gewrichten
- De elasticiteit van de huid
- Innerlijke organen zoals de darm, de longen en de lever
Helaas is door onze Westerse voeding de verhouding tussen de omega 3 en 6 vetzuren uit balans geraakt. We eten te veel producten met omega 6 vetzuren en te weinig omega 3 vetzuren. De balans hoort 3:1 te zijn maar is in onze huidige Westerse voeding gemiddeld 15:1. De gemiddelde balans bij mensen die dagelijks een gangbare visolie capsule gebruiken is 7:1. Het omslagpunt waarbij je van ontstekingsremmend naar ontstekingsbevorderend gaat ligt bij 4:1. Dat betekent dat zelfs bij het gebruik van visoliecapsules dit niet altijd wil zeggen dat de verhouding goed is!
Hoe zit dat bij jou?
Of jij wind mee of tegen hebt in jouw herstelproces is lastig in te schatten. Opschrijven wat je eet of het online bijhouden van een eetverslag zegt namelijk onvoldoende. Vaak is wel winst te behalen via de voeding, maar als de verhouding verkeerd is dan krijg je het niet goed met alleen gezonder gaan eten. Een ander punt is dat niet iedereen vetten goed kan verteren. Als je last hebt van plakkerige en/of drijvende ontlasting en/of een opgeblazen gevoel na de maaltijd, dan kan dat een teken zijn dat de vetvertering niet top gaat. In dat geval is het ook lastig om grote hoeveelheden goede oliesoorten of vette vis te nemen ondanks dat je deze wel nodig hebt… Gelukkig is er een visolieformule met een aangepaste samenstelling voor mensen met een minder goede vetvertering als dat nodig zou zijn.
Meten is weten
De enige oplossing om te weten hoe het met jouw vetzuurbalans staat is het meten van jouw vetzuurstatus in het bloed. En dat is niet ingewikkeld gelukkig. Er zijn een aantal tests beschikbaar waarbij je het zelf kunt doen middels een vingerprik. Helaas is dit type onderzoek nog niet gebruikelijk in de huisartsenpraktijk en het wordt ook niet vergoed door de ziektekostenverzekeraar. Zie het als een investering in je gezondheid…
Tests
Het laboratorium waar ik goede ervaringen mee heb is:
- Vitas Analytical Services (Noorwegen). Dit is een onafhankelijk laboratorium waar Zinzino de testen naar toe laat sturen. Dit kan ik voor je in gang zetten. De reguliere prijs voor de test en uitgebreide analyse is € 183,00. Ik bied dit aan voor € 129,- incl. advies van 15 minuten. Bij deze test worden niet alleen de verhouding van omega 3 en 6 bepaald, maar ook de waarden van de andere belangrijke vetzuren, waardoor je o.a. een indruk krijgt hoe je celmembraan functioneert en of je de voedingsstoffen goed opneemt. Een totaalbeeld dus. De test gaat middels een vingerprik.
En dan…de uitslag…
De kans is groot dat de vetzuurverhouding van omega 6 en 3 en mogelijk andere vetzuren aandacht nodig hebben. Goed om te bedenken dat het beïnvloeden van die verhouding tijd nodig heeft. Het duurt namelijk 120 dagen voordat alle bloedcellen zich vernieuwd hebben en een verbeterslag hebben kunnen maken. Het is daarom belangrijk om lang genoeg aanvulling te gebruiken en ook voldoende hoog gedoseerd. Hoe hoog je moet doseren hangt af van je gewicht. In de praktijk blijkt dat het optimaliseren van de vetzuurstatus vaak 8 maanden duurt (twee cycli van 120 dagen). Geduld is dus belangrijk…
Visoliecapsules en prijs/kwaliteitverhouding
Het aantal merken visoliecapsules is groot en het is lastig om ze te vergelijken. De dosering EPA/DHA per capsule is erg verschillend, evenals de kwaliteit en de vorm (capsules of vloeibare olie) en het aantal capsules per potje. Visolie heeft de eigenschap dat het snel oxideert (bederft), waardoor het niet meer werkzaam is en ballast wordt voor je lijf. Om oxidatie tegen te gaan is het belangrijk dat er voldoende antioxidanten zijn toegevoegd aan het supplement of de visolie, anders werkt het niet. Daarbij is het ook van belang dat de visolie zuiver is en zo min mogelijk belastende stoffen bevat zoals zware metalen. Die kwaliteitsaspecten zijn een studie op zich en daarom heb ik dit huiswerk alvast voor je gedaan. Als je hier meer over wilt weten laat het me dan weten.
